تاریخ حیات ؛ مادر آن حضرت ؛ کنیه و لقب آن حضرت ؛ چرا به آن حضرت باقر گویند؟
نقش انگشتری حضرت ؛ خلفای معاصر با حضرت ؛ فرزندان حضرت
تاریخ حیات<\/h2>
امام
محمد باقر علیه‌السلام در روز جمعه یا دوشنبه یا سه شنبه غره ماه رجب یا
سوم ماه صفر سال 57 هجری یا به روایتی دیگر سال 56 هجری، در مدینه به دنیا
آمد و در روز دوشنبه هفتم ذی حجه یا ربیع الاول و یا ربیع الاخر سال 114
هجری، در همان شهر بدرود حیات گفت. بنابراین، آن حضرت 57 سال در این جهان
زیست. از این مدت چهار سال با جدش امام حسین علیه‌السلام و پس از وی 35
سال با پدرش زندگی کرد و هیجده سال بقیه عمرش را به تنهایی به سر برد.
بنابر
روایتی که در کتاب اصول کافی از قول امام صادق علیه‌السلام نقل شده است،
وی 19 سال و دو ماه بیش از پدرش زیسته است و در همین دوران، امامت شیعیان
را عهده دار بوده است. امام باقر علیه‌السلام در مدت امامت خود چند صباحی
از خلافت ولید بن عبد الملک و نیز خلافت سلیمان بن عبد الملک و عمر بن عبد
العزیز و یزید بن عبد الملک را درک کرد و سرانجام در روزگار خلافت هشام بن
عبد الملک به شهادت رسید.
امام باقر علیه‌السلام در قبرستان بقیع و
در کنار آرامگاه علی بن حسین علیه السلام ، پدرش، و حسن بن علی علیه
السلام عموی بزرگوارش، به خاک سپرده شده است.
مادر آن حضرت<\/h2>
مادر
آن حضرت، فاطمه دختر حسن بن علی علیه السلام بود که با کنیه "ام عبد الله"
شناخته می شد و بنابر قول دیگر، "ام الحسن" خوانده شده است. بنابراین امام
باقر علیه‌السلام از سلاله پدر و مادری هاشمی علوی و فاطمی به شمار می
آید. بدین جهت او نخستین کسی است که از نسل امام حسن و امام حسین
علیهماالسلام به دنیا آمده است.
کنیه و لقب آن حضرت<\/h2>
کنیه
وی را بعضی "ابو جعفر" و برخی "ابو جعفر اول" خوانده‌اند. آن حضرت القاب
بسیاری داشت که از آن میان لقب «باقر یا باقر العلم »از همه مشهورتر است.
چرا به آن حضرت باقر گویند؟<\/h2>
در
فصول المهمة آمده است: آن حضرت را بدین لقب می خواندند زیرا علوم را می
شکافت و باز می کرد. در صحاح آمده است: «تبقر، یعنی توسع در علم ». و در
قاموس گفته شده است: محمد بن علی بن حسین را باقر می خواندند چون در علم
تبحر داشت.
شیخ صدوق در علل الشرایع به نقل از عمرو بن شمر آورده
است: از حابر جعفی پرسیدم چرا به امام پنجم، باقر می گفتند؟ گفت: «چون علم
را می شکافت و اسرار آن را آشکار می کرد». در مناقب ابن شهر آشوب نوشته
شده است: گفته‌اند برای هیچ یک از فرزندان حسن و حسین علیه‌السلام این
اندازه از علوم، از قبیل تفسیر و کلام و فتوا و احکام و حلال و حرام فراهم
نشد که برای امام باقر علیه‌السلام . محمد بن مسلم نقل کرده است که از آن
حضرت سی هزار حدیث پرسش کردم.
را باقر می خواندند زیرا علوم را می شکافت و باز می کرد. در صحاح آمده
است: «تبقر، یعنی توسع در علم ». و در قاموس گفته شده است: محمد بن علی بن
حسین را باقر می خواندند چون در علم تبحر داشت.
نقش انگشتری امام باقر علیه‌السلام <\/h2>
شیخ
صدوق در کتابهای عیون اخبار الرضا و امالی از قول امام رضا علیه‌السلام
نقل کرده است که فرمود: «نقش انگشتری امام حسین علیه‌السلام «ان الله بالغ
امره »بود و علی بن حسین علیه‌السلام انگشتری پدر خود را به دست می کرد.
محمد بن علی نیز همان انگشتری امام حسین علیه‌السلام را خاتم قرار می داد.
اما در فصول المهمه آمده است که نقش انگشتری آن حضرت «رب لا تذرنی فردا»
بود. نویسنده این کتاب[فصول المهمه]همچنین اضافه کرده است: ثعلبی در تفسیر
خود نوشته است بر روی انگشتری امام باقر علیه‌السلام این کلمات نقش بسته
بود: "ظنی بالله حسن" و "و بالنبی الموتمن" و "بالوصی ذی المنن" و "بالحسین و الحسن".
شیخ
صدوق نیز مانند این روایت را در کتاب عیون اخبار الرضا از پدرش از امام
صادق علیه‌السلام نقل کرده است. شیخ طوسی در تهذیب از امام صادق
علیه‌السلام نقل کرده است که فرمود: نقش انگشتری پدرم این عبارت بود:
«العزة لله جمیعا». در کتاب حلیة الاولیا نیز از امام صادق علیه‌السلام
روایت شده که فرمود: نقش انگشتری پدرم «القوة لله جمیعا»بود. در کتاب کافی
از یونس بن ظبیان و حفض بن غیاث نقل شده است که بر روی انگشتری ابو جعفر
محمد بن علی علیه‌السلام که بهترین کس از سلاله آل محمد
صلی‌الله‌علیه‌و‌آله بود، عبارت «العزة لله »نقش بسته بود. البته بعید
نیست که آن حضرت چندین انگشتری داشته که بر روی هر یک عبارتی متفاوت از
دیگری حک شده بوده است.
خلفای معاصر با امام باقر علیه‌السلام 
در
زمان امام باقر علیه‌السلام ولید بن عبد الملک و سلیمان بن عبد الملک و
عمر بن عبد العزیز و یزید بن عبد الملک و هشام بن عبد الملک خلافت
داشته‌اند. برخی هم نامهای ولید بن یزید بن عبد الملک و یزید بن ولید بن
عبد الملک و ابراهیم بن ولید بن عبد الملک را بر تعداد فوق افزوده‌اند.
فرزندان امام باقر علیه‌السلام <\/h2>شیخ
مفید در ارشاد می نویسد: امام باقر علیه‌السلام هفت فرزند داشت. ابو عبد
الله جعفر بن محمد، [فرزند بزرگ ایشان]، کنیه امام باقر علیه‌السلام را به
همین علت ابو جعفر می گفتند. فرزند دیگرش عبد الله نام داشت که مادر این
دو ام فروه، دختر قاسم بن محمد بن ابوبکر بود. دو فرزند دیگر آن حضرت
ابراهیم و عبید الله نام داشتند که از مادری به نام ام حکیم، دختر اسد بن
مغیره ثقفی زاده شدند. از این دو پسر نسلی به وجود نیامده. علی و زینب دو
فرزند دیگر آن حضرت بودند که از مادری کنیز به دنیا آمده‌اند. ام سلمه هم
فرزند دیگر امام بود که او هم از مادری کنیز متولد شده بود. برخی گفته
اند: زینب همان ام سلمه بوده است.
سیره معصومان، ج 5، سید محسن امین
طبقه بندی:
امام باقر(ع)
مفید در ارشاد می نویسد: امام باقر علیه‌السلام هفت فرزند داشت. ابو عبد
الله جعفر بن محمد، [فرزند بزرگ ایشان]، کنیه امام باقر علیه‌السلام را به
همین علت ابو جعفر می گفتند. فرزند دیگرش عبد الله نام داشت که مادر این
دو ام فروه، دختر قاسم بن محمد بن ابوبکر بود. دو فرزند دیگر آن حضرت
ابراهیم و عبید الله نام داشتند که از مادری به نام ام حکیم، دختر اسد بن
مغیره ثقفی زاده شدند. از این دو پسر نسلی به وجود نیامده. علی و زینب دو
فرزند دیگر آن حضرت بودند که از مادری کنیز به دنیا آمده‌اند. ام سلمه هم
فرزند دیگر امام بود که او هم از مادری کنیز متولد شده بود. برخی گفته
اند: زینب همان ام سلمه بوده است.
