حضرت
عبدالعظیم حسنی(ع)می فرماید: امام جواد علیه السلام به نقل از اجداد
طاهرینش برایم حکایت فرمود که: عمروبن عبید به محضر مبارک امام صادق علیه
السلام شرفیاب شد. هنگامی که سلام کرد و نشست این آیه شریفه را تلاوت
نمود: الَّذِینَ یجْتَنِبُونَ کَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ إِلَّا
اللَّمَمَ إِنَّ رَبَّکَ وَاسِعُ الْمَغْفِرَةِ هُوَ أَعْلَمُ بِکُمْ إِذْ
أَنْشَأَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَإِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِی بُطُونِ
أُمَّهَاتِکُمْ فَلَا تُزَکُّوا أَنْفُسَکُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ
اتَّقَى(النجم/32)

همانها که از گناهان بزرگ و اعمال زشت دوری
می‌کنند، جز گناهان صغیره (که گاه آلوده آن می‌شوند)؛ آمرزش پروردگار تو
گسترده است؛ او نسبت به شما از همه آگاهتر است از آن هنگام که شما را از
زمین آفرید و در آن موقع که بصورت جنینهایی در شکم مادرانتان بودید؛ پس
خودستایی نکنید، او پرهیزگاران را بهتر می‌شناسد! آنگاه ساکت شده و از
تلاوت ادامه آیه خودداری نمود. در این هنگام امام صادق علیه السلام از وی
پرسید: چرا ساکت شدی (و قرائت را قطع نمودی)؟

عمروبن عبید پاسخ داد: دوست دارم بدانم کدامیک از گناهان در قرآن مجید به عنوان گناهان کبیره معرّفی شده اند.

امام
صادق علیه السلام فرمود: آری، ای عمرو! بزرگترین گناه کبیره، شرک به
خداست. خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: مَنْ یشْرِکْ بِاللَّهِ
فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَیهِ الْجَنَّةَ (المائدة/72)

 زیرا هر کس شریکی برای خدا قرار دهد، خداوند بهشت را بر او حرام کرده است.

پس
از آن ناامیدی از رحمت خداست، زیرا خداوند-عز و جل- می فرماید: وَلَا
تَیأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِنَّهُ لَا ییأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ
إِلَّا الْقَوْمُ الْکَافِرُونَ(یوسف/87)و از رحمت خدا مأیوس نشوید؛ که
تنها گروه کافران، از رحمت خدا مأیوس می‌شوند!»

پس از آن، ایمن
دانستن خود از مکر و مجازات الهی است، زیرا خدای عزّوجلّ – می فرماید:
 أَفَأَمِنُوا مَکْرَ اللَّهِ فَلَا یأْمَنُ مَکْرَ اللَّهِ إِلَّا
الْقَوْمُ الْخَاسِرُونَ(الأعراف/99)آیا آنها خود را از مکر الهی در امان
می‌دانند؟! در حالی که جز زیانکاران، خود را از مکر (و مجازات) خدا ایمن
نمی‌دانند!

 واز جمله ی گناهان کبیره، عاقّ والدین گشتن است زیرا خدای سبحان شخص عاقّ را جبّار و شقی دانسته است.(1)

دیگراز
گناهان کبیره، به ناحق کشتن کسی است که خداوند خونش را حرام شمرده(2)  (و
برای آن حرمت قائل گشته است) زیرا خدای – عزّوجلّ – می فرماید: وَمَنْ
یقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِیهَا
وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَیهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا
عَظِیمًا(النساء/93)

و هر کس، فرد باایمانی را از روی عمد به قتل
برساند، مجازات او دوزخ است؛ در حالی که جاودانه در آن می‌ماند؛ و خداوند
بر او غضب می‌کند؛ و او را از رحمتش دور می‌سازد؛ و عذاب عظیمی برای او
آماده ساخته است.

دیگر از گناهان کبیره، متهّم ساختن زنان پاکدامن
است زیرا خدای – عزّوجلّ- می فرماید: إِنَّ الَّذِینَ یرْمُونَ
الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ لُعِنُوا فِی الدُّنْیا
وَالْآخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ(النور/23)

کسانی که زنان
پاکدامن و بی‌خبر (از هرگونه آلودگی) و مؤمن را متهم می‌سازند، در دنیا و
آخرت از رحمت الهی بدورند و عذاب بزرگی برای آنهاست.دیگر از گناهان کبیره،
خوردن (ظالمانه) اموال یتیمان است زیرا خدای – عزّوجلّ - می فرماید:  
إِنَّ الَّذِینَ یأْکُلُونَ أَمْوَالَ الْیتَامَى ظُلْمًا إِنَّمَا
یأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ نَارًا وَسَیصْلَوْنَ سَعِیرًا(النساء/10)

کسانی که اموال یتیمان را به ظلم و ستم می‌خورند، (در حقیقت،) تنها آتش می‌خورند؛ و بزودی در شعله‌های آتش (دوزخ) می‌سوزند.

دیگر
از گناهان کبیره، فرار کردن از جنگ و جهاد (و بیرون رفتن از صف لشکریان
اسلام) است زیرا خدای – عزّوجلّ – می فرماید: وَمَنْ یوَلِّهِمْ یوْمَئِذٍ
دُبُرَهُ إِلَّا مُتَحَرِّفًا لِقِتَالٍ أَوْ مُتَحَیزًا إِلَى فِئَةٍ
فَقَدْ بَاءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ
الْمَصِیرُ(الأنفال/16)

و هر کس در آن هنگام به آنها پشت کند -مگر
آنکه هدفش کناره‌گیری از میدان برای حمله مجدد، و یا به قصد پیوستن به
گروهی (از مجاهدان) بوده باشد- (چنین کسی) به غضب خدا گرفتار خواهد شد؛ و
جایگاه او جهنم، و چه بد جایگاهی است!دیگر از گناهان کبره، رباخواری
(=نزول خواری) است زیرا خدای – عزّوجلّ – می فرماید: الَّذِینَ یأْکُلُونَ
الرِّبَا لَا یقُومُونَ إِلَّا کَمَا یقُومُ الَّذِی یتَخَبَّطُهُ
الشَّیطَانُ مِنَ الْمَسِّ کسانی که ربا می‌خورند، (در قیامت) برنمی‌خیزند
مگر مانند کسی که بر اثر تماس شیطان، دیوانه شده (و نمی‌تواند تعادل خود
را حفظ کند؛ گاهی زمین می‌خورد، گاهی بپا می‌خیزد).

دیگر از
گناهان کبیره، جادوگری و سحر است زیرا خدای –عزّوجلّ – می فرماید:
وَلَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِی الْآخِرَةِ مِنْ
خَلَاقٍ؛ و مسلما می‌دانستند هر کسی خریدار این گونه متاع باشد، در آخرت
بهره‌ای نخواهد داشت. و چه زشت و ناپسند بود آنچه خود را به آن فروختند،
اگر می‌دانستند!!

دیگر از گناهان کبیره، زنا است زیرا  خدای –
عزّوجلّ – می فرماید: وَمَنْ یفْعَلْ ذَلِکَ یلْقَ
أَثَامًا(الفرقان/68)یضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ یوْمَ الْقِیامَةِ
وَیخْلُدْ فِیهِ مُهَانًا(الفرقان/69)

و زنا نمی‌کنند؛ و هر کس چنین کند، مجازات سختی خواهد دید!*عذاب او در قیامت مضاعف می‌گردد، و همیشه با خواری در آن خواهد ماند!

دیگر
از گناهان کبیره، سوگند دروغینی است که بدان وسیله مالی به دست آورند زیرا
خدای –عزّوجلّ – می فرماید:إِنَّ الَّذِینَ یشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ
وَأَیمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِیلًا أُولَئِکَ لَا خَلَاقَ لَهُمْ فِی
الْآخِرَةِ. کسانی که پیمان الهی و سوگندهای خود (به نام مقدس او) را به
بهای ناچیزی می‌فروشند، آنها بهره‌ای در آخرت نخواهند داشت؛

دیگر از
گناهان کبیره خیانت کردن است زیرا خدای –عزّوجلّ – می فرماید: وَمَنْ
یغْلُلْ یأْتِ بِمَا غَلَّ یوْمَ الْقِیامَةِ ثُمَّ تُوَفَّى کُلُّ نَفْسٍ
مَا کَسَبَتْ وَهُمْ لَا یظْلَمُونَ(آل عمران/161)

و هر کس خیانت کند، روز رستاخیز، آنچه را در آن خیانت کرده، با خود (به صحنه محشر) می‌آورد؛

دیگر
از گناهان کبیره نپرداختن زکات واجب است زیرا خدای –عزّوجلّ – می
فرماید:فَتُکْوَى بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ هَذَا
مَا کَنَزْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ فَذُوقُوا مَا کُنْتُمْ
تَکْنِزُونَ(التوبة/35)

و با آن صورتها و پهلوها و پشتهایشان را داغ
می‌کنند؛ (و به آنها می‌گویند): این همان چیزی است که برای خود اندوختید
(و گنجینه ساختید)! پس بچشید چیزی را که برای خود می‌اندوختید! 

دیگر
از گناهان کبیره شهادت دادن دروغین و کتمان شهادت است زیرا خدای –عزّوجلّ
– می فرماید: وَلَا تَکْتُمُوا الشَّهَادَةَ وَمَنْ یکْتُمْهَا فَإِنَّهُ
آثِمٌ قَلْبُهُ (البقرة/283)

و هر کس آن را کتمان کند، قلبش گناهکار است.

یکی دیگر
از گناهان کبیره شراب نوشیدن است زیرا خدای –عزّوجلّ – از آن نهی نموده
است همان گونه که از پرستیدن بتها نهی نموده است:یا أَیهَا الَّذِینَ
آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَیسِرُ وَالْأَنْصَابُ وَالْأَزْلَامُ
رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ
تُفْلِحُونَ(المائدة/90)

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! شراب و قمار
و بتها و ازلام [= نوعی بخت‌آزمایی ]، پلید و از عمل شیطان است، از آنها
دوری کنید تا رستگار شوید!

دیگر از گناهان کبیره ترک نمودن عمدی
نماز و یا هر واجب دیگر است زیرا رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم فرمود:
مَن تَرَکَ الصَّلاةَ مُتَعَمِّداً فَقَد بَرِیءً مِن ذِمَّةِاللهِ وَ
ذِمَّةِ رَسُولِ اللهِ(3)

دیگر از گناهان کبیره، نقض عهد و پیمان
و قطع رَحِم (= بریدن از خویشاوندان) است زیرا خدای –عزّوجلّ – می فرماید:
وَالَّذِینَ ینْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِیثَاقِهِ
وَیقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یوصَلَ وَیفْسِدُونَ فِی
الْأَرْضِ أُولَئِکَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ(الرعد/25)

آنها
که عهد الهی را پس از محکم کردن می‌شکنند، و پیوندهایی را که خدا دستور به
برقراری آن داده قطع می‌کنند، و در روی زمین فساد می‌نمایند، لعنت برای
آنهاست؛ و بدی (و مجازات) سرای آخرت!

پس از این که سخنان
امام صادق علیه السلام به اینجا رسید، عمروبن عبید، در حالی که با صدای
بلند گریه می کرد از نزد آن حضرت برگشته و می گفت: هر کس به رأی خویش
متّکی بوده و در برابر شما اهل بیت عصمت و طهارت ادّعای فضیلت و دانش
نماید، هلاک گشته است.(4)

____________________

1.اشاره به آیه: (ولم یجعلنی جبارا شقیا)(مریم/32) .

2.تعبیری است برگرفته از: انعام/151، اسرآء/33، فرقان/68

3. هر کس نماز را عمدا ترک کند از پناه خدا و رسول خارج گردیده است.

4.برگرفته از: هزار و یک حکایت قرآنی، محمد حسین محمدی